BAAK VİZYON BÜLTEN SAYI:5 Rev.1-21.10.22
SUNUŞ .
Kuruluşundan bugüne yaklaşık 6 yılda Derneğimiz sayılamayacak kadar çok etkinlik gerçekleştirmiştir. Binlerce kişinin gözlem yapmasını ve eğitim sunusuna katılmasını sağlamıştır. Yaptıkları ve planladıkları ile Derneğimiz amaçları doğrultusunda faaliyetlerine devam etmektedir. Yurdumuzda bilimi çalışmalarının merkezine alan çok az sayıda sivil toplum kuruluşundan biri olan Derneğimiz öncü bir kurumdur. Tüzüğünde Derneğimizin vizyon ve misyonu şöyle tarif edilmiştir:
Vizyon: Tüm bireyleri bilim okuryazarı olmuş bir topluma kavuşmak.
Misyon: Toplumumuzda bilim kültürünün yerleşmesine katkı sağlamak amacıyla deneyler, gözlemler, seminerler, gösteri ve toplantılar gibi etkili olabilecek her türlü popüler bilim faaliyetini, tasarlamak ve gerçekleştirmek.
İnsanlarla temaslarımızda onların varoluşlarına dair temel sorularına cevap verildiği defalarca deneyimlenmiştir. 15 yaşındaki bir gönüllümüzün Derneğimize üye olma isteğine dair aşağıdaki ifadeleri böylesi bir dokunuşu anlattığı için paylaşılmıştır: “Küçüklüğümden beri uzaya ilgi duyarım. Yaşım ilerledikçe bunu ilgiden daha fazla bilim, farklı düşünceler, yeni bilgiler ve ilerde yapmak istediğim meslek olarak görmeye başladım .Benim sadece astronomiye ilgim yok çok daha fazlası var. Uzayla ve bilimle ilgili dergiler, kitaplar okurken aldığım zevk ,astronomiyle ilgili yeni bilgiler araştırmak için kütüphanelere giderken içimde oluşan o heyecanı başka hiçbir şeyde alamadım. Çevremdekilerin bana “büyüyünce ne olmak istiyorsun?” sorularına “Astrofizikçi” dediğimde bana alaycı ve küçümseyici tavırlarıyla bakmalarına hiç aldırmadım .Çünkü hiçbir zaman aşkla yaptığım şeyden vazgeçmedim ve vazgeçmeyeceğim. Erken yaşta astronomiyle ilgili bir proje, kulüp veya derneğe, uzayla daha iç içe, daha fazla bilgi öğrenmek amacıyla etkinliklerde bulunmak istiyorum. İçimdeki, uzay kadar büyük ve sonsuz astronomi aşkı için çok büyük bir istekle kulübünüze katılmak istiyorum. Umarım isteğime karşılık verirsiniz.” Elbette veririz, biz bu sese yanıt vermek için varız… Yediden yetmişe tüm vatandaşları Kulübümüze katılmaya davet ediyoruz.
Aşağıda tamamlanmış olan ve planlanan etkinliklerimiz ile kuruluş öykümüzü bulabilirsiniz;
PLANLANAN VE/VEYA DEVAM BAZI BÜYÜK ETKİNLİKLER:
Atatürk Bilim Yürüyüşü: Ölüm yıldönümlerinde ulusal çapta ve geleneksel olması amaçlanan bir Atatürk’ü Anma ve Bilim Yürüyüşü gerçekleştirmek.
Teleskop Atölyesi: İlk Teleskop Atölyesi 2018 yılında açılmıştır. Katılımcılar danışman rehberliğinde 6” teleskoplarını kendi kendilerine yapmışlardır. Talep olması durumunda Teleskop Atölyesi tekrar açılacak ve bölgemizdeki astronomi meraklılarına hizmet etmeye devam edecektir.
Uluslararası Işık Kirliliği Sempozyumu: Gerçekleştirilen IK (Işık Kirliliği) panellerinin, IK haritalama araştırma çalışmalarının ve yine BAAK planları içinde bulunan Karanlık Gökyüzü Dostu Armatür Tasarımı etkinliğinin gerçekleştirilmesinin birikimleri ile Bursa’da uluslararası katılımlı ışık kirliliği temalı sempozyum ve bütünleyici etkinlikler gerçekleştirmek amacı ile orta vadeli bir girişim planlanmaktadır.
Rutin Aylık Gökyüzü Gözlemleri: Gökyüzünün güzelliklerini tüm yurttaşlar ile paylaşmak ve ilgi uyandırmak amacı ile gökyüzü gözlemleri rutin olarak ayda bir kez yapılmaya çalışılmaktadır.
Rutin Seminerler: Popüler bilim konularında farklı uzman ve araştırmacıların halka sunulabilecek nitelikte içerikleri için muhtelif seminerler düzenlenmesi planlanmaktadır.
Okul Bazlı Öğretmen/Öğrenci Seminerleri Gözlemleri: Okul öğrencileri ve öğretmenlerini hedef kitle seçen müfredatı göz önüne alan seminer ve gözlemler gerçekleştirilmiş ve talep gelmesi halinde devam ettirilmesi planlanmaktadır. .
SAİKE Projesi: Sokak aydınlatma armatürlerinin (IK) ışık kirliliğinde etkili bir paya sahip olduğu düşünülmektedir.. Bunun bilimsel bir araştırma ile ortaya konması IK mücadelede doğru politikaların geliştirilmesine bir dayanak olacağı söylenebilir. Bu amaçla Bursa Valiliğinin desteğinde olası paydaşlarla ve gönüllülerle Bursada uygun semtlerde sokak lambalarının söndürülmesi ile ölçümler yapmak şeklinde gerçekleştirilecek bir proje tasarlanmıştır.
Karanlık Gökyüzü Dostu Aydınlatma Armatür Tasarım Yarışması: Işık Kirliliği etkinliklerimizi destekleyecek, tamamlayacak bir tasarım yarışması düzenlenmesi planlanmaktadır. Dış Aydınlatma konusunda proje ofisleri ve aydınlatma armatür üreticileri arasında bilinç geliştirecek ”karanlık gökyüzü dostu armatür” sloganı ile Belediye, EMO, ATMK Aydınlatma Türk Milli Komitesi ile ortak etkinlik yapılması planlanmaktadır.
Nilüfer Bilim Merkezi Projesi: Nilüfer ilçesi sakinlerinin eğitim ve kariyer göstergeleri yurdumuzda seçkin bir yere sahiptir. Ayrıca kent eğitime olan talebin bir göstergesi olarak Türkiyede özel okulların en yoğun olduğu bir bölgedir. Belediyenin desteği ile bir sivil bilim merkezi kurulması tdüşünülmüştür. Yapılan girişimlerle bu fikir Nilüfer Belediyesi Stratejik plana dahil edilmiştir. Konuda girişim taslağı hazırlanıyor.
Bilim Kültürü ve STEM Paneli/Sempozyumu: 2017’Mayıs ayında yaptığımız STEM paneline kurumların ilgisi göz önüne alınarak, bu potansiyelin değerlendirileceği ve üretim kenti Bursa da bir marka olabilecek STEM temalı sempozyumların/panellerin tasarımı yapılmaktadır. Hasip Sönmezalp örneğini tanıma ve yurdumuzda bilim kültürünü tartışan bir oturumu sempozyum/panelin etkinlik tasarımı yapılmıştır. BTSO BUTGEM ve Nilüfer belediyesi ile paydaşlık görüşmeleri devam etmektedir.
BTM ile Science Expo ve Astrofest/Uludağ : BTM nin her yıl Uludağ’da düzenlediği astronomi ve gözlem temalı etkinliğine ve Tüyapta gerçekleştirdiği science expo çeşitli atölye ve sunumlarla Kulüp olarak katılınmaktadır.
Gökyüzü Görkemli Köylerimiz Gözlem Etkinlik Dizisi : ilgili köyün muhtarlığı ile birlikte gerçekleştirilecek etkinlik dizisinin amacı köylerde yaşayan hemşerilerimiz temel gökyüzü bilgisi ile, kentli hemşerilerimizin ise muhteşem gökyüzü ile tanışmalarını sağlamaktır. Bu bilim kültür aktivitesi ile hemşerilerimiz bir güzelliği deneyimlemiş ve bilim merakı uyarılmış olacaktır.
Uzay Temalı Şiir ve Resim Yarışması : Ortaokul ve Lise düzeyi için +14 yaş tüm öğrencilere duyuru
yapılması, uzay astronomi temalı orjinal şiirleri ve resimleri ile dileyen adaylarının yarışmaya katılımının sağlanması. Ödül olarak; dereceye girecek şiirlerin bestelenmesi ve mümkünse sponsor olanaklarına göre nakdi olmayan maddi teşvik ödülleri verilmesi. Bir müzik topluluğuna yeteri kadar süre tanınması ve yapılan bestelerle 12-13 Ağustos Perseid Göktaşı Yağmur Gözleminde halka açık konser verilmesi.
Tirilye İsmail Akbay Bilim Günleri : Nasa’da çalışan ilk Türk bilim insanı İsmail Akbay’ı anmak için Tirilye Kültür Derneğinin düzenlediği ve her yıl destek verdiğimiz, Tirilye Bilim Günlerine 2022 yılında da seminerler ve atölyelerle etkin şekilde katılındı.
TAMAMLANAN BAZI BÜYÜK ETKİNLİKLER:
AÖS-Mudanya: Yurt sathında kurumsallaşan öğretmenlere yönelik AÖS Astronomi Öğretmen Semineri serisinin Derneğimizin organizasyonunda Mudanya gerçekleştirilmiştir. AOS-Mudanya, Mudanya Belediyesi desteği ile ortaklaşa gerçekleştirilmiştir.
Işık Kirliliği Nİlüfer Projesi: Nilüfer Belediyesi ve EMO ile ortaklaşa bir protokol çerçevesinde yürütülen Nilüfer İlçesi Işık Kirliliği Projesin 2017 yılında gerçekleştirilmiştir. Proje ekibi İlçenin 180 farklı noktasında binin üzerinde ölçüm gerçekleştirmiştir. Analiz ve grafik çalışmalarından sonra Nilüferin IK haritası ortaya çıkarılmıştır.
Işık Kirliliği Bursa Projesi BIKA: BIKA Bursa Işık Kirliliği Araştırması, Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Sağlıklı Kentler Birliği ile ortaklaşa bir protokol çerçevesinde yürütülmüştür. Proje kapsamında 2019 yılında Bursa’nın ışık kirliliği haritasının çıkarılmıştır. Proje BAAK’ın koordinasyonunda ve Prof Dr Zeki ASLAN danışmanlığında yürütülmüştür. Işık Kirliliğinin araştırılmasında 15 ekiple her gece arazide özel bir cihazla (SQM) ölçümler yapılmıştır. Bursa’nın ışık kirliliği haritasının çıkarılması için binin üzerinde (>1000) noktada ölçü alınması gerekmiştir. Ölçüm nokta sayısının bu denli fazla olması sivil bilim gücünün devreye girmesi gereğini doğurmuştur. Keza arazi koşullarında yüzlerce noktada kısa bir sürede bu ölçümlerin tamamlanabilmesi ancak çok sayıda bilim sevdalısı gönüllünün katkısı ile sağlanabilmiştir. Sonuçları, yapılışı ve diğer birçok yönü ile bu araştırma ülkemizde bir örnek teşkil etmiştir.
Başalan Yaylası Karanlık Gökyüzü Parkı Projesi: Dernek kuruluş amaçlarından olan Yurdumuza karanlık gökyüzü parkı kazandırma amacına hizmet etmek bakımından BIKA Projesinin bir ürünü olarak Başalan Yaylasında uluslararası bir parkının kurulmasında, fikrin gelişiminde, yer tespitinde ve kuruluş süreçlerinde Bursa Büyükşehir Belediyesine destek olunmuştur.
1. ve 2. Işık Kirliliği Paneli: Farkındalık yaratmak için yapılan ilk Işık Kirliliği Paneli EMO desteğinde gerçekleştirildikten sonra Nilüfer İlçesi Işık Kirliliği Projesi sonuçları ile ilişkili olarak 2. Işık Kirliliği Paneli Nilüfer Belediyesi ile gerçekleştirilmiştir.
Gözlemler: İlki 15.11.2016 tarihli Hüdavendigar Park gerçekleştirilen onlarca halk gözlemi etkinliklerinde binlerce kişiyi gözlem yapma olanağı sağlanmıştır; ay gözlemleri, jüpiter, satürn gezegen gözlemleri, Geminid Meteor Gözlemi, Perseid Göktaşı gözlemi vb.
Seminerler: İlki 01.10.2016 tarihli Görükle Hayyam Kafede astronomi sohbetleri ile başlayarak bugüne kadar yüzlerce seminer gerçekleştirlmiştir: astrofotoğrafçılık, teleskop yapım seminerleri, sahte bilim konulu sunuları, astronomide temel kavramlar, güneş sistemi, ışık kirliliği, uzay güvenliği gibi konularında sunumlar yapılmıştır.
KURULUŞ ve GELİŞİM: .
Kuruluş öyküsü: Derneğin tarihçesi Hasip Sönmezalp’e kadar uzatılabilir. Sönmezalp, 1954 yılında kendi yaptığı teleskobu ile Amerika’dan Altın Çekiç Ödülü almıştır. Bursa astronomi yönünden şanslı bir kent. Hasip Beyin öncülüğü amatör astronomların kentimizde çoğalmasına vesile olmuştur. 2000 yılında ulusal bir politika olarak benimsenen bilim merkezlerinin ülke sathında yaygınlaştırılması ile son yıllarda TÜBİTAK bilim şenliklerinin getirdiği iletişim ortamı, bilim heyecanı olan 16 vatandaşın girişimi ile 30.Kasım 2016 tarihinde dernek kuruluşu gerçekleşmiştir. Dernek Bursa Amatör Astronomi Kulübü uzun adı, BAAK kısa ile kurulmuştur. Okul kulüplerini saymazsak sivil toplum kuruluşu olarak amatör astronomi derneği Türkiye’de yalnızca Batmanda vardı, ikincisi de böylece Bursa’da kurulmuş oldu.
İsim Değişikliği : Dernek, tüzüğünde açıkça belirtildiği gibi bilimi toplumla buluşturmayı, halkın bilim okuryazarlığını artırmayı vizyon edinmiştir. Derneğin adının Astronomi Kulübü olması birçok defa bazı kişilerde ve kimi üyelerde faaliyetlerin astronomi ile sınırlı kalması algısına neden olmuş ve etkinliklerin gökyüzü gözlemi, astronomi eğitimi ve astrofotoğrafçılık ile sınırlı kalması beklentisini yaratmıştır. Hatta bu sınırlı alanda kalmak isteyen bazı üyelerimiz pandemi başlangıcında derneğimizden ayrılmıştır. Hem bu algı hatalarını ortadan kaldırmak hem de ülkemizde alanında ilklerden biri olması nedeni ile yerelliği aşmak amacı ile derneğinin adındaki Bursa kaldırılarak, yeni adının Bilim ve Amatör Astronomi Kulübü Derneği olmasına karar verilmiş ve 2021 yılında yapılan Olağan Genel Kurulda isim değişikliği gerçekleştirilmiştir.
Dernek Ofisi: Dernek adresinin olduğu Nilüfer Beşevler Dernekler Yerkeşkesi’nde kendine çalışma ofisi edinmiştir. Buradan hem yönetim merkezi hem çeşitli faaliyetlerin gerçekleştirildiği bir yer olarak yararlanılmaktadır.
Facebook Sayfamız : Facebook sayfamız gönüllülerimize ulaşmaktan başka etkinliklerimizin duyurulmasında önemli bir araç olarak kullanılmaktadır.
Instagram Sayfamız : Instagramsayfamız da gönüllerimize ulaşmaktan başka etkinliklerimizin duyurulmasında önemli bir araç olarak kullanılmaktadır.
Youtube Kanalımız : Çevrim içi etkinlikler kapsamında yapılan söyleşi videolarına youtube kanalımızdan ulaşılabilir.
Gönüllü Grup: Whatsapp uygulaması ile iletişim sağlayan 130 ‘u aşkın kişi BAAK gönüllüsü bu zeminde astronomi konularında bilgi ve duygularını paylaşmaktadır.
Web Sitesi : Her gün onlarca, yüzlerce bilim ve astronomi meraklısının ziyaret ettiği web sitemiz her geçen gün zenginleşmektedir.
İletişim:
Bilim ve Amatör Astronomi Kulübü Derneği
Nilüfer Belediyesi Dernekler Yerleşkesi,
Konak Mahallesi, Seçkin Sokak, 23/1,
PK: 244 16110 Nilüfer/BURSA
Tel: (0244) 451 9920 – (0533) 413 5893